Có thể nói, Việt Nam là quốc gia đa dân tộc, ngoài 85,4% người Kinh thì 53 dân tộc thiểu số còn lại chiếm 14,6% dân số cả nước với những bản sắc văn hóa phong phú, độc đáo. Mỗi dân tộc đều có một nét riêng trong phong tục, tập quán, và trang phục. Trong đó, trang phục được ví như đặc điểm nhận dạng của dân tộc đó. Trong nội dung này hãy cùng mình tìm hiểu về trang phục dân tộc Thái của nữ nhé.
Trang phục dân tộc Thái của nữ
Nữ phục cũng bắt đầu có hiện tượng Âu hóa, nhưng so với nam giới diễn ra chậm hơn. Với họ, y phục Thái in đậm bản sắc văn hó tộc người vẫn chiếm ưu thế một cách rõ rệt. Khi quan sát trang phục này, nhiều người cho là độc đáo vì tôn lên được vẻ đẹp trời ban! Có lẽ vì thế mà cụm từ “cô gái Thái” đã trở thành biểu tượng trong văn hóa folklore Việt Nam.
Có thể bạn muốn xem thêm:
- Trang phục dân tộc Thái trắng trong ngày thường và lễ
- Trang phục dân tộc Thái Quỳ Châu có điểm gì đặc biệt?
- Trang phục dân tộc thái ở Thanh Hóa với nét đặc trưng lâu đời
Trừ các trường hợp ngoại lai như bị Âu hóa, Hán hóa hoặc Việt hóa đang diễn ra hiện nay. Trang phục dân tộc Thái của nữ giới khi trưởng thành đều mặc váy khăn liền < (váy ống) – xỉn hay múc>. Váy của nhóm Thái ở miền Tây Bắc thường không có màu nào khác ngoài sắc đen tuyền. Người Thái ở Phù Yên (Sơn La), Mai Châu (Hòa Bình) và một số vùng Thanh Hóa, mặc váy có cạp cao, thắt ngang ngực như người Mường. Người Thái ở miền Tây tỉnh Thanh Hóa, Nghệ An, trên đoạn gần dấu váy có thêu hoặc dệt đáp thành dải đường viền hoa văn ngang mang nhiều màu sắc.
Trong đó, váy Thái Đen bố trí hoa văn hình quả trám nằm dọc theo chiều thẳng đứng. Ngược lại vời người Thái Trắng, các hình hoa văn quả chám cắt ngang trục thân. Khi mặc, có hai cách gấp đầu váy. Một là, theo cách “gập đôi bên” (tộp phượng) như cư dân ở Phù Yên, Mộc Châu (Sơn La), Mai Châu (Hòa Bình) và miền Tây Thanh Hóa, Nghệ An. Hai là, mặc theo kiểu “thắt cuộn” (hặng pau) – đều mép bên (phải, trái) đều gấp cộm vào điểm cố định ở phần cạp giữa bụng, tạo ra đường xếp nếp ở giữa đôi chân. Do đấy, phần thân váy phía sau bó sát vào thân làm lộ rõ những đường cong của nửa thân dưới.
Khác với váy, áo của phụ nữ được thể hiện nhiều hình, nhiều vẻ hơn. Về màu sắc có thể thấy: đen, trắng, vàng, đỏ, xanh, hoa..; về mốt (mode), Áo bị Âu hóa mạnh. Trong khi áo cổ truyền chỉ có hai kiểu:
Thường phục dân tộc thái nữ
Trong sinh hoạt thường ngày cũng như khi cần làm dáng, phụ nữ Thái mặc loại áo có tên là cỏm. Ngữ nghĩa của cỏm là cộc, cụt, ngắn. Vậy tại sao áo lại mang tên đó? Áo cộc tay, người Thái gọi là “áo cỏm cộc tay” (xửa cỏm khen tển) phân biệt với “áo cỏm dài tay” (xửa cỏm khen hĩ). Chữ cỏm ở đây chỉ độ dài – ngắn của thân áo. Như vậy, nhìn váo chiếc áo cỏm thấy ngay cái gọi là cộc, cụt, ngắn của nó được giới hạn ở phần thân áo vừa chấm thắt lưng, nó không nằm vào hai bên cánh tay. Chính từ đó mới đòi hỏi ở người thợ may phải có kỹ thuật cắt khâu để chiếc váy vừa ôm sát lấy thân người mặc, thể hiện được thẩm mỹ Thái.
Bộ trang phục phụ nữ Thái Trắng
Trang phục dân tộc Thái của nữ Áo cỏm có sự phân biệt giữa hai nhóm Thái Đen và Thái Trắng. Với áo của nhóm Thái Đen, dải viền hai vạt giao nhau (ở cửa áo) để cài cúc không liền với cổ áo; trong khi áo của nhóm Thái Trắng thì cổ và đường viền đó liền một dải, có tên là áo liền cổ (xửa co long). Áo Thái Đen theo đó phải tạo theo kiểu cổ đứng.
Thực ra áo cỏm của người Thái Đen xưa cũng là “áo liền cổ”, vào cuối thể kỷ XIX đầu XX, một bà chẩu mường lớn tên là Cầm Nàng Phák (Tiêng) ở Mường Mụa đã cải tiến thành cổ đứng như hiện nay.
Có thể bạn quan tâm:
- Phối đồ nam – Chia sẻ cách phối đồ siêu ấn tượng cho bạn
- Thời trang công sở – Cách mix đồ theo xu hướng mới nhất
Trên hai đường viền vạt áo xẻ ngực, bình thường người ta cài cúc đồng và nếu không kiếm được thì người ta cũng thay bằng hạt kiếm mua ở chợ. Khi mặc, muốn sang trọng, người ta mặc áo cỏm cài cúc bạc hình đôi bướm, nhện, ve sầu hay hình hoa nhài…
Nói đến vẻ hoàn mỹ của trang phục dân tộc Thái của nữ, không thể không nói tới dải thắt lưng dệt bằng sợi tơ tằm có chiều dài hơn 2m tức bằng một sải và một khuỷu tay theo cách đo truyền thống Thái. Nó không chỉ là dải vải để thắt giữ chỗ cạp váy, nó còn là điểm tạo dáng thắt đáy lưng ong của các bà, các chị.
Ngày nay, quan niệm thẩm mỹ trên trang phục đã thay đổi, Hiện tượng vỏ hẳn áo cỏm để thay thế bằng áo sơ mi đang diễn ra khá phổ biến, nhất là ở thị trấn, thị xã và vùng ven quốc lộ. Do tiếp thu Âu phục qua người Việt, áo cỏm thái cũng được cải tiến.
Trong khi các kỹ thuật cắt may khác vẫn giữ nguyên. Người ta thêm vào đó đôi vai bồng, làm cho kiểu áo cổ truyền tăng hẳn độ bay lượn.
Lễ phục trang phục thái nữ
Xưa, quan niệm mặc áo cỏm nhập lễ phục là không đúng nên có bộ lễ phục riêng, Song kể từ năm 1954 trở lại đây, việc mặc lễ phục áo dài coi như vắng hẳn. Một lễ phục xưa có hai kiểu:
Xửa nhinh
Áo dài màu đen chàm cắt theo kiểu xẻ nách bên phải phổ biến ở vùng Thái Đen có tên là “áo gái” (xửa nhinh), hoặc có thể gọi ngay tên “áo dài” (xưa hĩ) để phân biệt với áo cỏm. Tuy mang tên là “áo gái” nhưng trang phục này dùng chung cho cả nam và nữ.
Xửa chai
Áo dài kiểu mặc chui đầu (pỏn chỏn) có tên là “áo trai” (xửa chai) hoặc “áo lớm” (xửa luông).
Loại này chỉ dành cho nữ giới, đồng thời chỉ để quý tộc và chức dịch mặc trong lễ cúng mường.
Trang phục dân tộc Thái của nữ có sự đa dạng lớn theo từng vùng miền khác nhau. Tuy nhiên những điểm chung ở trên thì dường như không có sự thay đổi nào.
Tổng hợp: thoitrangchoban.net
